همه چیز درباره عفونت کلیه

عفونت کلیه یا پیلونفریت یکی از جدی ترین انواع عفونت های دستگاه ادراری است که می تواند به مشکلات و عوارض جدی منجر شود. این بیماری به دلیل نفوذ باکتری ها به کلیه ها ایجاد می شود و معمولاً نیاز به درمان های دارویی و گاهی بستری در بیمارستان دارد. در این مقاله از مجله سلامتی جیم جو، به طور جامع به بررسی عفونت  های کلیوی، علل، علائم، تشخیص، درمان، و راه های پیشگیری از آن می پردازیم.

ساختار و وظایف کلیه ها

کلیه ها دو اندام لوبیایی شکل هستند که در قسمت پشتی بدن، در دو طرف ستون فقرات و زیر دنده ها قرار دارند. هر کلیه حدود 11 تا 13 سانتی متر طول دارد و وزن آن حدود 150 گرم است. وظیفه اصلی کلیه ها، تصفیه خون و حذف مواد زائد و اضافی از طریق تولید ادرار است. این اندام علاوه بر تنظیم تعادل مایعات و الکترولیت ها، در تولید هورمون هایی مانند اریتروپویتین (که تولید گلبول های قرمز را تحریک می کند) و رنین (که فشار خون را تنظیم می کند) نقش دارند.

نقش کلیه ها در حفظ سلامت بدن

کلیه ها نقش حیاتی در حفظ هموستاز بدن دارند. این اندام از طریق فرآیند تصفیه خون، مواد زائد و سموم را از بدن حذف کرده و تعادل مایعات، الکترولیت ها و pH بدن را حفظ می کنند. علاوه بر این، کلیه ها با تنظیم فشار خون و تولید هورمون هایی که در تولید گلبول های قرمز نقش دارند، به حفظ عملکرد صحیح سایر ارگان های بدن کمک می کنند.

عفونت کلیه چیست؟

عفونت کلیه یا پیلونفریت یک نوع عفونت باکتریایی است که معمولاً از دستگاه ادراری پایین تر (مانند عفونت مثانه) به کلیه ها گسترش می یابد. این عفونت می تواند حاد یا مزمن باشد. پیلونفریت حاد به سرعت و به طور ناگهانی رخ می دهد و نیاز به درمان فوری دارد، در حالی که پیلونفریت مزمن ممکن است به آرامی پیشرفت کرده و علائم خفیف تری داشته باشد، اما در نهایت می تواند به آسیب دائمی کلیه منجر شود.

علل عفونت کلیه

عفونت های کلیوی عمدتاً به دلیل باکتری ها، به ویژه اشرشیا کلی که معمولاً در روده بزرگ یافت می شود، ایجاد می شود. این باکتری ها از طریق مجرای ادرار به مثانه وارد شده و سپس به کلیه ها صعود می کنند.

عفونت های دستگاه ادراری، وجود سنگ های کلیه، بزرگی پروستات یا تنگی مجرای ادرار می توانند باعث انسداد جریان ادرار و افزایش خطر عفونت شود. علاوه بر این اختلالات مادرزادی یا اکتسابی که باعث تغییر در جریان طبیعی ادرار می شوند، منجر به عفونت های کلیوی می شوند.

افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، مانند بیماران مبتلا به دیابت، سرطان یا کسانی که داروهای سرکوب کننده ایمنی مصرف می کنند، بیشتر در معرض خطر عفونت قرار دارند. در دوران بارداری، تغییرات فیزیکی و هورمونی می تواند خطر عفونت های دستگاه ادراری و کلیوی را افزایش دهد.

علائم عفونت کلیه

علائم عفونت های کلیوی معمولاً شامل تب و لرز، درد پهلو، سوزش و درد هنگام دفع ادرار، وجود خون در ادرار و تکرر ادرار است. علاوه بر این عفونت باعث احساس خستگی شدید و ضعف عمومی در بدن می شود.

روش های تشخیص عفونت های کلیوی

تشخیص عفونت معمولاً از طریق بررسی تاریخچه پزشکی بیمار، معاینه فیزیکی و آزمایش های تشخیصی انجام می شود. این آزمایش ها شامل آزمایش ادرار، کشت ادرار، آزمایش خون و تصویربرداری هستند.

روش های درمان عفونت کلیه

درمان دارویی

درمان اصلی عفونت کلیه شامل مصرف آنتی بیوتیک ها برای از بین بردن باکتری های عامل عفونت است. نوع آنتی بیوتیک و مدت زمان مصرف آن بستگی به شدت عفونت و نوع باکتری دارد. آنتی بیوتیک ها معمولاً به صورت خوراکی تجویز می شوند، اما در موارد شدیدتر ممکن است نیاز به آنتی بیوتیک های وریدی و بستری شدن در بیمارستان باشد.

در موارد خفیف تا متوسط، آنتی بیوتیک های خوراکی مانند سیپروفلوکساسین، آموکسی سیلین یا تری متوپریم-سولفامتوکسازول تجویز می شوند. در موارد شدیدتر، آنتی بیوتیک های وریدی مانند سفازولین یا جنتامایسین ممکن است استفاده شود. برای کنترل علائمی مانند تب و درد، ممکن است داروهای ضد تب و ضد درد مانند استامینوفن یا ایبوپروفن تجویز شوند.

جراحی و مداخلات تخصصی

در برخی موارد، عفونت کلیه ممکن است ناشی از مشکلات ساختاری یا انسداد در دستگاه ادراری باشد که نیاز به مداخلات جراحی دارد. این مشکلات ممکن است شامل سنگ های کلیه، تنگی مجرای ادرار یا ناهنجاری های مادرزادی باشد. جراحی می تواند به رفع این مشکلات و جلوگیری از عود مجدد عفونت کمک کند.

پیشگیری از بروز عفونت های کلیوی

برای کاهش خطر ابتلا به عفونت های کلیوی، می توان اقدامات خاصی انجام داد. نوشیدن کافی آب و مایعات دیگر به دفع باکتری ها از دستگاه ادراری و جلوگیری از عفونت کمک می کند.

 رعایت بهداشت شخصی و دستگاه تناسلی، به ویژه پس از استفاده از توالت، تخلیه کامل مثانه به طور منظم، به ویژه پس از رابطه جنسی، می تواند از تجمع باکتری ها در مثانه و گسترش آنها به کلیه ها جلوگیری کند.

اجتناب از مواد محرکی که دستگاه ادراری را تحریک می کنند، مانند مصرف زیاد کافئین، الکل و غذاهای تند، می تواند خطر عفونت را کاهش دهد.

مراقبت های لازم برای افراد پرخطر

افرادی که در معرض خطر بیشتری برای عفونت کلیه قرار دارند، باید مراقبت های ویژه ای را رعایت کنند. کنترل مناسب قند خون در افراد دیابتی، مراجعه منظم به پزشک، مدیریت مشکلات ساختاری و مداخلات جراحی یا تخصصی از عفونت های بعدی جلوگیری می کند.

جمع بندی

عفونت کلیه یک وضعیت جدی و بالقوه خطرناک است که نیاز به تشخیص سریع و درمان مناسب دارد. با آگاهی از علل، علائم و عوامل خطر این بیماری، می توان به پیشگیری از آن و جلوگیری از عوارض جدی آن کمک کرد. درمان به موقع با آنتی بیوتیک ها و پیگیری منظم پزشکی به بهبود سریع تر بیمار و جلوگیری از عوارض بلندمدت کمک می کند. در نهایت، رعایت نکات بهداشتی و مراقبت های شخصی نقش مهمی در پیشگیری از مشکلات و حفظ سلامت کلیه ها ایفا می کند.